Жинақ салымдар

Жинақ салымдар

Кіріс:

Ұтқырлық:

Толықтырылатын және толықтырылмайтын түрлері бар

Алып қоюсыз

Мақсатты жинақтарға арналған салым
Мерзімдер мен мөлшерлемелерде қалай бағдарлану қажет
Мерзімінен бұрын шешіп алу
ҚДКБҚ қорғанысында
Тәуекелді қалай басқару қажет

Мақсатты жинақтарға арналған салым

Жинақ салым – бұл теңгелік депозиттер ішінде ең жоғары сыйақы мөлшерлемесі бар, қайтарып алынбайтын салым.


Мөлшерлемелер нарықта өзгеруі мүмкін. Алайда жинақ салымдар бойынша олар қашанда жоғары деңгейде. Бұл осы салымдар бойынша ең қатал шектеулердің орнын толтыруға арналған өтемақы: жинақ салымды мерзімінен бұрын алу үшін алдымен сұрау салу керек. Әрі қарай оны 30 күн өткен соң алуға мүмкіндік бар. Бұл ретте есептелген бүкіл сыйақы сомасының барлығы дерлік жойылады.

Жинақ салымы ақшасын банкке ұзақ уақытқа салуды жоспарлаған және оны мерзімінен бұрын алмайтындығына сенімді салымшылар үшін өте қолайлы.


Теңгелік депозиттер ішінде ең жоғары сыйақы мөлшерлемесі бар, мерзімінен бұрын алуға болмайтын депозит

Теңгелік депозиттер ішінде ең жоғары сыйақы мөлшерлемесі бар, мерзімінен бұрын алуға болмайтын депозит

Мерзімдер мен мөлшерлемелерде қалай бағдарлану қажет

Сонымен Сіз жинақ салымын ашуға дайынсыз.

Депозитті таңдау барысында мына сұрақтарға жауап беріңіз:

1ақшаны қай мерзімге саласыз?

2салымыңызды толықтырып тұрасыз ба?

Сыйақы мөлшерлемесі бұған тікелей байланысты.

1Жинақ салымдардың мерзімділігіне қарай сыйақы мөлшерлемесі де әрқалай болады.

2Толықтыруға болатын салымдардың мерзімі ұлғайған сайын сыйақы мөлшерлемесі азаюы мүмкін.

Депозиттің мерзімін және оны толықтыру еркіндігінің деңгейін белгілеңіз. Есіңізде болсын, сыйақы мөлшерлемесі депозиттің мерзімі мен толықтыру мүмкіндігінен тәуелді.

Толықтыруға болатын және болмайтын жинақ салымдарды бір айдан үш жылға дейінгі мерзімділігін таңдай отырып, ашуға болады. Мерзімдерге қатысты кез келген банктің стандартты ұсынысы - бір, екі және үш жыл. Алайда бірнеше айлық мерзім бойынша да ұсыныстар жетерлік. Есіңізде болсын: жинақ салымнан мерзімінен бұрын ақша алудың еш жөні жоқ. Өйткені бұл жағдайда есептелген табыстан айырыласыз.


Банк өзінің депозиттік өнімдері бойынша мөлшерлемелерді қайта қарау туралы шешімді өзінің ішкі депозиттік саясатына және банкті қаржыландыру қажеттілігіне қарай өз бетімен қабылдайды. Дегенмен банк бұл ретте банк салымы шартының талаптары бойынша салымның сыйақысын көбейту немесе мерзімін ұзарту жағдайларын қоспағанда, салым бойынша сыйақы мөлшерін біржақты ретпен өзгертуге құқылы емес.


Депозиттің мерзімін және оны толықтыру еркіндігінің деңгейін белгілеңіз. Есіңізде болсын, сыйақы мөлшерлемесі депозиттің мерзімі мен толықтыру мүмкіндігінен тәуелді.


Жинақ салымдары бойынша ең жоғары мөлшерлемелер:


қазанда – бір жылға салымдар бойынша 13,5%-ға дейін, екі жылға салымдар бойынша – 13,9%-ға дейін,


қараша айында 14%-ға дейін – бір жылға салымдар бойынша, 14,6%-ға дейін – екі жылға салымдар бойынша


Жинақ салымдары бойынша ең жоғары мөлшерлемелер:


қазанда – бір жылға салымдар бойынша 13,5%-ға дейін, екі жылға салымдар бойынша – 13,9%-ға дейін,


қараша айында 14%-ға дейін – бір жылға салымдар бойынша, 14,6%-ға дейін – екі жылға салымдар бойынша


Мерзімінен бұрын шешіп алу

Жинақ салымдар бойынша көтеріңкі мөлшерлемелер – салымнан ақша алуға қатысты ең қатал шектеулердің орнын толтыру үшін берілген өтемақы:

Мерзімінен бұрын алу барысында:


1 ішінара алуға жол берілмейді, тек толық көлемде алуға болады;


2 бүкіл кезең бойынша сыйақы – жылдық 0,1% көлеміндегі мөлшерлеме;


3 ақша 30 күннен кейін беріледі


1 Ақшаның бір бөлігін алуға болмайды: депозиттің сомасын тек толығымен алуға рұқсат етіледі. Бұл жағдайда салым автоматты түрде жабылады.

2 Депозиттің бүкіл мерзімі бойынша есептелген сыйақы жойылады. Сіз депозиттің банкте жатқан кезеңіне қарай 0,1%-ға дейін болатын жылдық пайызды ғана ала аласыз.

3 Сіз салымыңызды мерзімінен бұрын алу туралы банкке хабарлағаннан кейін оны 30 күн өткен соң ғана ала аласыз.

Мерзімінен бұрын алу барысында:


1 ішінара алуға жол берілмейді, тек толық көлемде алуға болады;


2 бүкіл кезең бойынша сыйақы – жылдық 0,1% көлеміндегі мөлшерлеме;


3 ақша 30 күннен кейін беріледі



Бұл шектеулер Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінде бекітілген. Сондықтан бұл шарттар барлық банктер үшін бірдей. Міне, осы шектеулерге байланысты жинақ депозит шынында да мақсаттық сипатқа ие. Яғни, салымшы өзінің салған ақшасы қашан керек болатындығын нақты білуі тиіс.

ҚДКБҚ қорғанысында

Қазақстанның депозиттерге кепілдік беру қоры жинақ салымдағы ақшаның және оған жинақталған сыйақының сақталуын қамтамасыз етеді.


Кепілдік берілген ең жоғары сома - 20 миллион теңге.


20 миллион теңгеге дейінгі жинақ салымдар - толығымен қорғалған

20 миллион теңгеге дейінгі жинақ салымдар - толығымен қорғалған

Тәуекелді қалай басқару қажет

Ақылға салып, байыппен әрекет жасайтын болсаңыз, жинақ салым тәуекелі жоқ тиімді инвестицияға айналуы мүмкін. Кредиттік тәуекелді – төлемқабілетсіздігі тәуекелін – Қазақстанның депозиттерге кепілдік беру қоры кепілдік берілген ең жоғары сома шегінде өз жауапкершілігіне алады. Ал Сіз ұзақ мерзімді салымдарға қатысты басқа да тәуекелдерді басқаруыңызға болады.


Кредиттік тәуекел: Сіз депозит ашқан банк лицензиясынан айырылып қалуы мүмкін.


Шешім. Қазақстанның депозиттерге кепілдік беру қоры кепілдік берілген ең жоғары сома шегінде кредиттік тәуекелді өз мойнына алады.


Инвестициялаудың негізгі ережесін берік ұстаныңыз: «Барлық жұмыртқаларды бір себептке салмаңыз!». Екі-үш сенімді банкті таңдаған соң, ақшаңызды салымдарға біркелкі орналастырыңыз. Бұл ретте олардың көлемі кепілдік берілген ең жоғары сома көлемінде болуы мүмкін.


Пайыздық тәуекел: Сіз депозит ашқан соң мөлшерлемелер өседі.


Кредиттік тәуекел: ақшаңызды әр түрлі банкте ұстаңыз. Бұл инвестициялаудың негізгі ережесі


Шешім. Бұл ретте депозиттердің нарықтағы тартымдылық деңгейі ескеріледі. Депозит нарығында сыйақы мөлшерлемелерінің жоғарылауын немесе төмендеуін алдын ала болжау қиын. Жинақ депозитке қатысты жарнамаларға назар ауарыңыз әрі банктердің веб-сайттарына кіріп қараңыз.


Қайта инвестициялау тәуекелі: Депозитіңіздің мерзімі аяқталуына қарай мөлшерлемелердің көлемі нарықта төмендеп кетуі мүмкін. Сәйкесінше депозитіңізді жаңа мерзімге жоғары мөлшерлемемен орналастыра алмайсыз.


Шешім. Толықтыруға болатын жинақ немесе мерзімді салымдарды ұзақ мерзімге – екі немесе үш жылға ашыңыз. Олардың мөлшерлемесі толықтыруға болмайтын салымдарға қарағанда едәуір төмен. Бірақ мұндай салым, егер мөлшерлемелер нарықта төмен болған жағдайда, Сізге ақшаңызды тиянақты мөлшерлемемен қайта инвестициялауға мүмкіндік береді. Нақты табыстылықты есептеп шығару үшін осы салымдар бойынша жылдық тиімді сыйақы мөлшерлемесін инфляцияның жоғарғы дәлізінің көрсеткішімен салыстырыңыз.


Пайыздық тәуекел: банкке ақша салуды алдын ала жоспарлаңыз және Ұлттық Банктің базалық мөлшерлемесі бойынша және банктердің веб-сайттарындағы ақпаратты мұқият зерделеңіз.


Өтімділік тәуекелі: Жинақ салым ашқан соң, ойламаған жерден күнделікті шығындарыңызға ақша көбірек қажет болып қалады.


Шешім. Жинақ салым бойынша сыйақы мөлшерлемесі тартымды болғанымен, ақшаңыздың бір бөлігін қажет болған кезде алуға болатын мерзімсіз салымға салыңыз. Бұл салымдағы ақша күтпеген жағдай орын алғанда Сіздің «қауіпсіздік көпшігіңізге» айналады. Сіз оны қалаған уақытыңызда пайдалана аласыз. Бұл үшін ең төменгі азайтылмайтын қалдығы бар мерзімсіз салымды таңдап, ақша салып қойыңыз.


Қайта инвестициялау тәуекелі: толықтыруға болатын ұзақ мерзімді салымдарды таңдаңыз


Өтімділік тәуекелі: ақшаңыздың бір бөлігін қашанда қолжетімді болатын мерзімсіз салымда сақтаңыз, яғни күтпеген жағдайларға дайын болыңыз.


Кредиттік тәуекел: ақшаңызды әр түрлі банкте ұстаңыз. Бұл инвестициялаудың негізгі ережесі

Пайыздық тәуекел: банкке ақша салуды алдын ала жоспарлаңыз және Ұлттық Банктің базалық мөлшерлемесі бойынша және банктердің веб-сайттарындағы ақпаратты мұқият зерделеңіз.

Қайта инвестициялау тәуекелі: толықтыруға болатын ұзақ мерзімді салымдарды таңдаңыз

Өтімділік тәуекелі: ақшаңыздың бір бөлігін қашанда қолжетімді болатын мерзімсіз салымда сақтаңыз, яғни күтпеген жағдайларға дайын болыңыз.

Нені есте сақтау қажет

1 Жинақ салымды таңдай отырып, төрт түрлі тәуекелді: кредиттік және пайыздық тәуекелді, сондай-ақ қайта инвестициялау және өтімділік тәуекелін естен шығармаңыз. Яғни, болашақта тиімді ұсыныстарды жіберіп алмаудың жолы қандай? Алдағы екі-үш жылда мөлшерлемелердің төмендеуіне қалай дайын болу керек? Жинақ салымды ашқаннан кейін қолдағы қаражат күнделікті шығынға жете ме? Міне, осы сұрақтарға жауабыңыз дайын болсын.

1 Әрбір салым түрінің өз қажеттілігі бар. Ақшаңызды толықтыруға болатын және болмайтын жинақ, мерзімді және мерзімсіз салымдарға салыңыз. Яғни, әр түрлі депозиттерді пайдаланыңыз. Соның арқасында ақшаңызды еселендіре отырып, кез келген жағдайға дайын боласыз.